Tarihin Nabzında: Heyecanı Yenmek İçin Ne Yapılır? Tarih, insanoğlunun duygularla verdiği en uzun sınavdır. Bir tarihçi olarak, geçmişin satır aralarında yalnızca savaşları, antlaşmaları ya da devrimleri değil; insanın iç dünyasındaki çalkantıları da okurum. Heyecan, bu çalkantıların en eski ve en tanıdık olanıdır. İnsanlık tarihi boyunca, liderlerden sanatçılara, sıradan yurttaşlardan devrimcilere kadar herkes bu duyguyla yüzleşmiştir. “Heyecanı yenmek için ne yapılır?” sorusu, bu yüzden sadece psikolojik değil, aynı zamanda tarihsel bir sorudur. Tarihin İlk Sahnelerinde Heyecan: Cesaretle Korku Arasında İlk çağlardan itibaren heyecan, insanın hayatta kalma mekanizmasının bir parçasıydı. Mağara insanı için heyecan, bir tehlike karşısında bedenin uyarı sinyaliydi. O dönemde…
8 YorumEtiket: bir
Güzelleme Nedir Örnek? – İktidarın, İdeolojinin ve Duygusal Temsiliyetin Estetik Yüzü Bir siyaset bilimci olarak, her kelimenin ardında bir iktidar ilişkisi ararım. “Güzelleme nedir?” sorusu, dilin estetik yönüyle ilgilenen bir sorudan fazlasıdır; bu soru, toplumsal düzenin hangi değerleri meşru, hangilerini görünmez kıldığını da sorgular. Çünkü güzelleme, yalnızca bir kişiyi, bir doğayı ya da bir duyguyu övmek değildir; aynı zamanda bir meşruiyet üretimidir. Tıpkı siyasal iktidar gibi, güzelleme de bir şeyi yüceltirken başka bir şeyi dışlar, görünmez kılar. Peki, bir toplum neyi güzel bulur? Kimin sesi övgüye layıktır? Bu sorular, sadece edebiyatın değil, siyasetin de özünü oluşturur. Güzelleme: Estetikten İktidara Uzanan…
8 YorumGüneş UV Işını mı? Kültürlerin Işığında Antropolojik Bir Yolculuk Işığın Altında Toplanan İnsanlık: Antropoloğun Girişi Bir antropolog olarak dünyayı anlamaya çalışmak, yalnızca insanı değil, insanın ışıkla kurduğu bağı da anlamaya çalışmaktır. Dünyanın her köşesinde, farklı topluluklar güneşi bir tanrı, bir anne, bir baba ya da bir öğretmen olarak adlandırmıştır. Bu çeşitlilik içinde, bilimsel bir soru bile — “Güneş UV ışını mı?” — kültürel bir mercekle bakıldığında çok daha derin bir anlam kazanır. Güneş, biyolojik olarak ultraviyole (UV) ışınları yayar. Ancak antropolojik olarak, bu ışınlar yalnızca fiziksel bir enerji değil; insan topluluklarının inançlarını, ritüellerini ve kimliklerini biçimlendiren görünmez bir sembol alanıdır.…
8 YorumGül Kaç Çeşittir? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insan davranışlarının ne kadar derin ve karmaşık olduğunu her gün gözlemliyorum. Duygular, düşünceler, ve sosyal etkileşimlerimiz birbirine karışarak, bir bütünü oluşturuyor. İnsanlar nasıl düşünür, nasıl hisseder ve nasıl iletişim kurar? İşte bu sorulara dair çözümlemeler yaparken, basit görünen fakat derinlemesine anlamlar taşıyan şeyler üzerinde durmak çok önemlidir. Gülümsemek, örneğin bu basit eylemlerden biridir. Gülümseme, hem bireysel bir duygu ifadesi, hem de sosyal bir iletişim aracıdır. Ama bir gülümseme, gerçekten sadece tek bir anlam taşıyan bir davranış mıdır? Bu yazıda, “Gül kaç çeşittir?”…
8 YorumGöz Kapağı Düşüklüğüne Ne Ad Verilir? Ekonomik Perspektiften İnsan Bedeni Üzerine Bir Okuma Ekonominin temeli bir gerçeğe dayanır: Kaynaklar sınırlıdır, ama insanın istekleri sonsuzdur. Bu ilke yalnızca mal ve hizmet piyasaları için değil, sağlık alanı için de geçerlidir. Bir ekonomist için beden, tıpkı bir ekonomi gibi yönetilmesi gereken bir sistemdir. Göz kapağı düşüklüğü — tıbbi adıyla pitozis — bu sistemde hem bireysel tercihler hem de toplumsal maliyetler açısından dikkat çekici bir örnek sunar. Bir göz kapağının düşüklüğü, ilk bakışta yalnızca estetik bir mesele gibi görünür. Ancak ekonomi bilimi, bize her tercihin bir fırsat maliyeti olduğunu öğretir. “Göz kapağı düşüklüğüne ne…
8 YorumGörenek Nedir Edebiyat? Tarihin İzinde Toplumsal Belleğin Sessiz Dili Bir tarihçi olarak, her defasında şu soruyla başlarım düşünmeye: Bir milletin hikâyesi sadece savaşlarda, anlaşmalarda ya da destanlarda mı gizlidir? Yoksa, bir köy düğününde söylenen türküde, bayram sabahı yapılan kahvaltıda, ya da bir annenin çocuğuna söylediği ninnide mi saklıdır asıl tarih? İşte görenek, tarihin resmi satır aralarında değil, halkın yaşam alışkanlıklarında varlığını sürdüren sessiz bir dil gibidir. Bu yazıda, “Görenek nedir edebiyat?” sorusunu tarihsel ve kültürel bir perspektiften ele alarak, geçmişten bugüne uzanan bu anlam katmanlarını inceleyeceğiz. — Görenek Kavramının Kökeni ve Anlamı Edebiyatta görenek, toplumun kuşaktan kuşağa aktardığı davranış biçimleri,…
4 YorumGrafolog Nasıl Olunur? El Yazısının Ardındaki İnsanı Anlama Sanatı Bir eğitimci olarak her zaman inanmışımdır: öğrenme yalnızca bilgi edinmek değil, insanı anlamanın bir yoludur. Grafoloji — yani el yazısı analizi bilimi — bu anlayışın en özgün örneklerinden biridir. Çünkü bir kişinin kalemi nasıl tuttuğu, harfleri nasıl bağladığı ya da satırları nasıl eğdiği, yalnızca yazı biçimini değil, zihinsel süreçlerini, duygusal durumlarını ve kişilik yapısını da yansıtır. O hâlde şu temel soruyla başlayalım: Grafolog nasıl olunur? Bu sorunun yanıtı, yalnızca bir meslek tanımı değil; aynı zamanda insanın öğrenme, gözlemleme ve empati kurma becerilerinin nasıl geliştirileceğini anlatan bir yolculuktur. Grafolojiyi Anlamak: Yazı, Bilinç…
8 YorumBu yazıda, Japon balıklarının hava kesesi sorunlarını yalnızca biyolojik bir problem olarak değil, farklı bakış açılarıyla ele alacağız. Çünkü bazen küçük bir balığın yaşadığı sağlık sorunu, insanlığın yaşamı algılama biçimine dair büyük ipuçları verebilir. Küçük bir Japon balığının suyun yüzeyinde dengesizce yüzdüğünü gördüğünüzde, aklınıza gelen ilk soru şu olabilir: “Acaba hava kesesi neden şişiyor?” Bu soruya tek bir doğru cevap yok. Kimimiz bilimsel verilerle yaklaşır, kimimiz duygusal bir çerçevede düşünür. İşte ben de bu yazıda, sizlerle birlikte bu farklı bakış açılarını keşfetmek istiyorum. Japon Balıklarında Hava Kesesi Problemi Japon balıklarının hava kesesi, onların suyun içinde dengeli yüzmesini sağlayan hayati bir…
4 YorumEn Ağır Gergedan Kaç Kilo? Bir Felsefi Deneme Felsefi bir bakış açısıyla, “En ağır gergedan kaç kilo?” sorusu, ilk bakışta, sadece fiziksel bir ölçüm sorusu gibi görünebilir. Ancak bu basit soru, bize daha derin felsefi sorulara kapı açabilir. Birçok filozof, bilgi, varlık ve etik arasındaki ilişkileri tartışırken, dış dünyayı anlamaya çalışmış, insanın doğa ile olan bağlarını sorgulamıştır. Gergedanların ağırlığı gibi somut bir konu, bizi dünyadaki varoluşun anlamına, insanın doğaya olan tutumuna ve hatta gerçekliği nasıl kavradığımıza dair sorulara sürükleyebilir. Epistemolojik Bir Perspektif: Gergenin Ağırlığını Bilmek Mümkün mü? Epistemoloji, bilginin doğası ve sınırlarıyla ilgilenen felsefi bir alandır. En ağır gergedan kaç…
6 YorumKalem Şairleri Kimlerdir? Şiir dünyasında, sıradan bir yazarın ötesine geçip kelimeleriyle dünyaları inşa eden bir grup şair vardır. Bu şairler, kelimelerle adeta bir sihir yapar; her bir sözcük, düşünceleri şekillendirir ve duyguları harekete geçirir. Peki, bu kelam ustaları kimlerdir? “Kalem şairi” kavramını tanımlayabilmek için öncelikle kelimenin gücüne nasıl sahip olduklarına, şiirlerine nasıl yön verdiklerine ve toplum üzerindeki etkilerine bakmamız gerekir. Bu yazıda, kelamla sanat yaratmanın sırlarını keşfedecek ve kelam şairlerinin kimler olduğuna dair derin bir bakış açısı kazanacağız. Kalem Şairi Nedir? “Kalem şairi” terimi, genellikle edebi becerilerini, sözün gücünü ve kelimelerle insan ruhuna dokunma yeteneğini ön plana çıkaran şairleri tanımlamak…
8 Yorum